Ruszyła tegoroczna Akademia Festiwalu NNW. W FINA w Warszawie  7 kwietnia rozpoczęła się pierwsza w tym roku, trzydniowa sesja Warsztatów scenariuszowych filmów fabularnych o tematyce historycznej. Dziewięciu twórców zaczęło prace nad rozwojem swoich scenariuszy z wybitnymi specjalistami z branży filmowej : Maciejem Pieprzycą, Dariuszem Gajewskim i Przemysławem Nowakowskim. 

Za nami trzy dni spotkań twórców scenariuszy z uznanymi filmowcami zorganizowanych w FINA. Przez najbliższe dwa dni a potem przez kilkanaście następnych tygodni, autorzy będą szlifować i rozwijać swoje pomysły na fabularną opowieść z wątkiem historycznym. 

Z nadesłanych projektów organizator, czyli Stowarzyszenie Scena Kultury – organizator Festiwalu NNW, wybrało 9 scenariuszy filmów fabularnych opowiadających o polskiej historii. Ambicją twórców warsztatów jest to, aby w ciągu kilku zaplanowanych na ten rok sesji warsztatowych doprowadzić teksty do profesjonalnej formy. Finałem będzie „pierwsze czytanie” z udziałem reżysera i aktorów oraz prezentacja scenariusza przed gronem sponsorów, producentów, nadawców i dystrybutorów. 

Na warsztaty wybrano scenariusze bardzo zróżnicowane tematycznie. Od skomplikowanej historii miłosnej i relacji matka-córka w oparciu o życie Marii Konopnickiej; opowieści o dojrzewaniu społecznym, emocjonalnym, politycznym na tle wydarzeń Czerwca 76’; filmu wojennego o kapłanie-wojowniku gen.ks. Stanisławie Brzósce i walce z rosyjskim zaborcą o życie w czasie powstania styczniowego aż do historii polskiej olimpijki Haliny Konopackiej na tle ewakuacji złota w czasie II wojny światowej, tragikomedii o aktorze – emigrancie i przypadkowym zamachowcu ze Sanu wojennego czy historii z XVI wieku i klątwie rzuconej na władców Księstwa Pomorskiego.

W czasie warsztatów rozwijane są następujące scenariusze:

• “Czerbieta” – scen. Marcin Michalski
• “Czerwcowy człowiek” – scen. Andrzej Lorenc
• “Kryptonim Salamander” – scen. Konrad Szołajski
• “Książęta przeklęci” – scen. Katarzyna Nakielska-Pawluk
• „Ostatni duch” – scen. Tadeusz Syka
• “Pamiętnik wariata” – scen. Marek Ławrynowicz, Lech Mackiewicz
• “Sądzonym mi było żyć” – scen. Marek Lechowicz
• “Sposób na laleczkę” – scen. Marzena Podgórska
• “Wenanty/Kogoś takiego nie ma” – scen. Dorota Latour, Andrzej Lelito

Konsultantami i opiekunami scenariuszowymi Akademii Filmowej NNW są w czasie tegorocznych warsztatów:   

• Maciej Pieprzyca  (reżyser i scenarzysta m.in.  „Chce się żyć” czy „Jestem mordercą”, zdobywca   Srebrnych Lwów w Gdyni);
• Dariusz Gajewski ( reżyser i scenarzysta, laureat Złotych Lwów, reżyser „Legionów”);
• Przemysław Nowakowski (scenarzysta m.in. filmów „Katyń”, „Egoiści”, „Boisko bezdomnych”) 

Podczas pierw ego dnia zajęć zorganizowanych w FINA autorzy scenariuszy przedstawiali swoje pomysły na film. Potem była chwila na krótką, wstępną ocenę projektu. Przy każdym ze scenariuszy zaczynano od uporządkowania opowiadanej historii, a także redukcji  – czasowej lub tematycznej, okrojenia zbyt rozbudowanej opowieści. Szukano głównego pomysłu na film, osi dramaturgicznej i sposobu na przedstawienie postaci i ich historii. 

„Generalny kłopot scenariuszowy, dotyczący wszystkich scenarzystów, to zrozumienie o czym naprawdę jest film. Jaki jest jego temat. W momencie gdy to zrozumiemy, to praca nad scenariuszem jest prostsza” – mówił Dariusz Gajewski – „Nie łudźmy się, że w pierwszej wersji scenariusza odpowiemy sobie na to pytanie. Dobrze jest, jeżeli dojdziemy do tego w jego trzeciej wersji”. 

Maciej Pieprzyca podkreślił, że wybranego tematu nie można na żadnym etapie pracy tracić z oczu. Zauważył, że w wielu początkowych wersjach scenariuszy walczy ze sobą kilka historii, a tymczasem trzeba wybrać jedną i to jest najtrudniejsza dla autora decyzja. Poza tym, jak dodał Gajewski, „trzeba mieć paliwo dramaturgiczne, żeby zrobić kinowy film”. 

Przy okazji poszczególnych prezentacji dyskutowano także o wielu watpliwościach i decyzjach przed którymi stają twórcy scenariuszy. Jak przedstawiać w kinie drastyczne sceny i jak prezentować postaci brutalnych oprawców; jak uczłowieczyć bohatera pełnego patosu; jak przy filmach biograficznych zdecydować, który fragment z życia danej postaci przedstawić.  

Podkreślano, że film biograficzny wydaje się samograjem, ale tak nie jest. To trudne zadanie pokazać całego człowieka i to czego dokonał, wybierając jeden lub zaledwie kilka elementów z jego życia.

Nie wolno zapominać o jednostkach i ich indywidualnych historiach. „W filmach historycznych ważna jest współczesna lub ponadczasowa emocja, którą widz przełoży na swoje emocje. Musimy skomunikować się z widzem na poziomie emocjonalnym” – mówił Przemysław Nowakowski.

Pierwsza sesja warsztatowa trwała trzy dni, od 7 do 9 kwietnia br.  W czasie drugiego dnia był czas na spotkania one-to-one autorów scenariuszy/treatmentów z tutorami. W sobotę odbyły się sesje grupowe – trzyosobowe zespoły twórców odbywały konsultacje z opipekunowami scenariuszowymi. Pierwszą sesje warsztatów zakończyło spotkanie podsumowujące. Autorzy mają teraz czas na poprawę i rozwój swoich pomysłów do lipca, na kiedy zaplanowano drugą sesję warsztatów.

“Jeśli chcesz napisać dobry scenariusz musisz założyć, że przez minimum miesiąc wstajesz rano, pijesz kawę , śniadanko i piszesz. Minimum 8-10 godzin dziennie. I tak przez minimum miesiąc a czasem i trzy. Nie ma miejsca na inne działania i musicie o tym wiedzieć i tego pilnować jeśli naprawdę chcecie aby powstał dobry dramaturgicznie i ważny w przekazie scenariusz, film” mówił na zakończenie pierwszej sesji spotkań reżyser Dariusz Gajewski.

Sesje odbyły się w Filmotece Narodowej – Instytucie Audiowizualnym w Warszawie. Projekt współfinansowany jest przez Polski Instytut Sztuki Filmowej. Partnerem jest Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny w Warszawie.